4 FOR BECKETT. MUSIC ALWAYS WINS

Koncert, w ramach którego zaprezentowane zostaną prawykonania kompozycji Wojciecha Blecharza "no more stories" i Dominika Karskiego "wherewhowhen" – utwory nawiązujące do twórczości Samuela Becketta. Podczas wieczoru wykonana zostanie także kompozycja Tomasza Sikorskiego, inspirowana tekstem "W dali ptak" Samuela Becketta (w tłumaczeniu Antoniego Libery i Piotra Kamińskiego).

 

17 maja 2015, g. 19:00

bilety:
30 zł (normalny)
20 zł (ulgowy)

Bilety w sprzedaży od 22 kwietnia 2015 roku. 


_________________________

 PROGRAM KONCERTU 


Dominik Karski "wherewhowhen"
 
utwór na flet basowy, klawesyn i instrumenty perkusyjne
na podstawie "The Unnamable" Samuela Becketta
wykonanie: The Roentgen Connection w składzie: Gośka Isphording (klawesyn), Niek Jan Klein (instrumenty perkusyjne), Jana Machelett (flet)

Tomasz Sikorski "W dali ptak"
utwór na klawikord lub fortepian, nagrany klawikord lub fortepian* i głos mówiący szeptem do tekstu Samuela Becketta
na podstawie "W dali ptak" Samuela Becketta (tłum.: Antoni Libera, Piotr Kamiński)
wykonanie: Gośka Isphording (klawesyn), Sebastian Pawlak (recytacja)  

* w ramach koncertu "4 for Beckett. Music always wins" kompozycja zostanie wykonana na klawesynie

Wojciech Blecharz "no more stories"
utwór na dwa flety i media elektroniczne
na podstawie "Cascando" Samuela Becketta
wykonanie: Flute o'clock w składzie Ewa Liebchen (flet) i Rafał Jędrzejewski (flet)
multimedia: Michał Jankowski
reżyseria: Wojciech Blecharz

 

______________________


KOMPOZYCJE

Dominik Karski "wherewhowhen" 

Punktem wyjścia w pracy nad utworem było dzieło Samuela Becketta "The Unnamable". Wewnętrzne mechanizmy utworu, zarówno formalne, jak i brzmieniowe rządzą się własną, nienazywalną logiką polegającą na poszukiwaniu nieodnajdywalnego. W warstwie brzmieniowej kompozycji można dostrzec pewną teatralność, której źródłem jest sam dźwięk (w tym strzępy tekstu) i sposób jego wydobywania. Jest to teatr wewnętrzny, wręcz ukryty; zawarty w obecności wykonawców, dźwięków oraz ich energii w przestrzeni i czasie. W "wherewhowhen" kwestionowanie jest podstawowym narzędziem do poznawania dynamiki, bogactwa i głębi brzmienia.

Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kolekcje” – priorytet „Zamówienia kompozytorskie”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.

 

Tomasz Sikorski "W dali ptak"

W spisie dzieł Sikorskiego możemy przeczytać, że "W dali ptak" to utwór na klawikord lub fortepian, nagrany klawikord lub fortepian i głos mówiący szeptem do tekstu Samuela Becketta. Prawdopodobnie miał on być w tej wersji wykonany w ramach festiwalu Musica Polonica Nova w 1988 roku. Ostatecznie jednak publiczność wysłuchała alternatywnej wersji "Samotności dźwięku" z tekstem Becketta a do rękopisu kompozycji udało się dotrzeć Tomaszowi Piotrowskiemu w związku z projektem "4 for Beckett". W zatytułowanym "AU LOIN UN OISEAU" i datowanym na listopad 1981 roku utworze, przewiduje się dwa motywy grane na żywo – jeden ad libitum, a drugi puentujący proces – warstwę dźwiękową zarejestrowaną na taśmie oraz głos recytatora. Wykorzystany przez Sikorskiego tekst to jedna z części "Niewypałów" Becketta w tłumaczeniu Antoniego Libery i Piotra Kamińskiego. Choć utwór przewidziany został do wykonania na fortepian lub klawikord, podczas koncertu w TR Warszawa zostanie zaprezentowany w wersji na klawesyn.

Sylwetka Tomasza Sikorskiego została niedawno przypomniana w TR Warszawa, w ramach wydarzenia „Próby z Sikorskiego”. Do 17 maja 2015 roku we foyer teatru można oglądać prace przygotowane przez studentki i studentów oraz artystki i artystów związanych z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie, stanowiące wizualną interpretację wybranych utworów wybitnego kompozytora. Kuratorką wystawy jest Ewa Łuczak.

 

Wojciech Blecharz "no more stories"

Utwór na podstawie tekstu "Cascando" Samuela Becketta odnosi się do jego oryginalnej formy – słuchowiska radiowego. Blecharz potraktował tekst jako materiał muzyczny. Wypowiadane "do wnętrza" fletów i filtrowane przez instrumenty słowa układają się w strumienie sonorystyczno-lingwistycznych cząsteczek, w wymiarze strukturalnym utwór zachowuje ścisły związek z formą sztuki Becketta. Do pracy nad utworem kompozytor zaprosił Michała Jankowskiego, który stworzył materiał wizualny dopełniający dźwięk i scalający elementy muzyczne. Oba wymiary: muzyczny i wizualny tworzą spójną dramaturgicznie całość, przypominającą bardziej instalację performatywną, niż tradycyjny utwór koncertowy.

Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kolekcje” – priorytet „Zamówienia kompozytorskie”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.

_________________________

Samuel Beckett miał kiedyś powiedzieć o "Słowach i muzyce", sztuce radiowej z 1961 roku, że "bezwzględnie kończy się ona zwycięstwem muzyki". Innym razem stwierdził z kolei – "music always wins". Wydaje się to jednak mocno podejrzane. W jaki bowiem sposób muzyka miałaby wygrać, skoro w świecie Becketta wszystko kończy się równomiernym niepowodzeniem? Z pewnością wypowiedzi autora Molloya należy rozważać w kontekście zagadnienia referencyjności języka werbalnego i znakowania, które Beckettowi ciążyło, a zarazem było konieczne, żeby przekopywać się przez słowa w poszukiwaniu ich zaprzeczenia jako abstrakcji. Nie jest to przy tym proces, który zbawia. Raczej radykalizuje historyczne tendencje negacji znaczenia i jakościowego wymiaru rzeczywistości. Jeśli znak jest śladem śladu, to zadanie jakie stawia przed sobą pisarz polega na ich zacieraniu, a zarazem szukaniu szczelin w znaczeniu, które wyjawiają nieusuwalną niespójność i złudność podmiotu. Określa się on bowiem jako "coś konkretnego", choć istnieje na mocy aktu mowy, jako nieustanne zwracania się do ucha z obietnicą "jesteś". Innymi słowy, nie ma prawdy w mówieniu, i nie ma podmiotu, ale akt mówienia, który konstytuuje podmiot jako "coś konkretnego" poprzez nieprawdę słuchającej się mowy. Dlatego zagadnienie odmiennych sposobów słuchania muzyki i literatury stało się dla Becketta tak istotne. Szczególnie silnie zaznacza się to na przełomie lat 50-tych i 60-tych kiedy powstają trzy sztuki radiowe – "Słowa i muzyka", "Cascando" oraz "Skecz radiowy", które tematyzują i problematyzują tą relację. Być może zwycięstwo – słowo spoza słownika Becketta – polega na tym, że muzyce łatwiej określić się jako abstrakcja. Późniejsza twórczość Becketta potwierdza przypuszczenie, że język był dla niego przede wszystkim sumą pułapek, które trzeba ominąć. Dlatego świat przedstawiony redukuje się ad minimum, słowa zaś stają się obiektami, którymi się potrząsa, by ukazać znaczenie jako panowanie, a podmiot jako podległość. Późna twórczość Becketta to w gruncie rzeczy ukazywanie mechanizmu panowania jako znakowania, zarazem próba wyjścia z pułapki znaczenia, gdzie słowo staje się przede wszystkim dźwiękiem i rytmem. Najprościej byłoby jednak napisać, że droga muzyki do ucha jest krótsza...

"4 for Beckett. Music always wins" to drugi z cyklu beckettowskich koncertów w TR Warszawa. Tym razem do napisania kompozycji inspirowanych twórczością Samuela Becketta zaproszeni zostali Wojciech Blecharz oraz Dominik Karski. W ramach koncertu premierę będzie mieć również kompozycja Tomasza Sikorskiego W dali ptak. Za pomoc w rekonstrukcji tego utworu wielkie podziękowania należą się Tomaszowi Piotrowskiemu, a także Rafałowi Augustynowi. (Paweł Krzaczkowski – kurator projektu)


_________________________

 BIOGRAMY


Wojciech Blecharz – kompozytor, kurator. Absolwent Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Feliksa Nowowiejskiego w Gdańsku oraz Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie. W 2015 roku uzyskał tytuł doktora z zakresu kompozycji na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego. W 2012 roku nominowany do Paszportu Polityki w kategorii Muzyka Poważna. W maju 2013 roku w Teatrze Wielkim w Warszawie odbyła się premiera jego opery Transcryptum. Jego utwory były zamawiane i wykonywane m.in. na Warszawskiej Jesieni, Musica Electronica Nova, Poznańskiej Wiośnie Muzycznej oraz na koncertach w Austrii, Chinach, Francji, Niemczech, Rosji i USA. Kurator Festiwalu Instalakcje przy Nowym Teatrze.

Flute o'clock – duet fletowy specjalizujący się w wykonawstwie muzyki współczesnej. Zespół powstał w 2002 roku z inicjatywy Ewy Liebchen i Karoliny Balińskiej, absolwentek Akademii Muzycznej im. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Obecnie zespół tworzą Ewa Liebchen i Rafał Jędrzejewski. Flute o'clock jest wielokrotnym laureatem międzynarodowych konkursów muzycznych w kategoriach zespołów kameralnych, a także beneficjentem programów stypendialnych i grantów. Zespół wykorzystuje pełne instrumentarium od fletu basowego, przez altowy aż po flet piccolo prezentując szeroką paletę barw, efektów i brzmień, które daleko wychodzą poza klasyczne postrzeganie tego instrumentu. W maju 2010 roku nakładem wydawnictwa DUX ukazała się pierwsza płyta zespołu.

Gośka Isphording – klawesynistka. W 1998 roku ukończyła Akademię Muzyczną w Krakowie, a w 2001 roku otrzymała dyplom Królewskiego Konserwatorium w Hadze. Od 1999 roku swoje umiejętności doskonaliła podczas studiów mistrzowskich w zakresie wykonawstwa i technik współczesnej muzyki klawesynowej u Annelie de Man w Konserwatorium w Amsterdamie. W okresie tym kształciła się także pod kierunkiem Elżbiety Chojnackiej w Mozarteum w Salzburgu. Jest laureatką licznych konkursów muzyki współczesnej, m.in. Kamermuziek Concours Almere w Holandii, The International Gaudeamus Interpreters Competition w Rotterdamie. Specjalizuje się w wykonawstwie muzyki współczesnej. Koncertuje solo, z zespołami kameralnymi oraz orkiestrami. Bierze również aktywny udział w projektach teatralnych oraz multimedialnych. Dokonała wielu premierowych wykonań współczesnej muzyki klawesynowej. Ponad pięćdziesiąt utworów napisanych zostało specjalnie dla niej. Założycielka i członkini zespołu The Roentgen Connection.

Michał Jankowski – twórca multimedialny. Absolwent Wydziału Operatorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, specjalność animacja i efekty specjalne. Wykładowca w Pracowni Filmu Animowanego i Pracowni Animacji Lalkowej na Wydziale Sztuk Wizualnych. Prowadzi również zajęcia z montażu filmowego i fotografii. Realizuje filmy animowane, fabularne, dokumentalne oraz reklamowe. Działa jako twórca video, w ramach grupy Videopunkt. Jako twórca wizualizacji teatralnych współpracuje z największymi scenami teatralnymi w Polsce, z wybitnymi polskimi reżyserami oraz twórcami teatralnymi młodego pokolenia. W swoich pracach łączy sztukę film i sztukę wideo z animacją i postprodukcją komputerową.

Dominik Karski – studiował kompozycję w Perth i Brisbane pod kierunkiem Briana Howarda i Stephena Cronina. Uzyskał stopień doktora w 2012 roku na University of Melbourne; w ramach doktoratu komponował pod kierunkiem Chai Czernowin na Universität für Musik und darstellende Kunst Wien. Jego muzyka była wykonywana na festiwalach, koncertach i konkursach w Europie, USA i Australii. Karski skupia się na poszukiwaniu nowych struktur brzmieniowych i muzycznych doznań poprzez eksplorację fizyczności wydobywania dźwięku. Jego podejście kompozytorskie ukierunkowane jest bezpośrednio na jakość brzmieniową dzięki skupieniu się na relacji muzyk-instrument jako pierwotnym źródle muzycznej substancji.

The Roentgen Connection – trio założone w 2002 roku przez klawesynistkę Gośkę Isphording i flecistkę Karolinę Bater w celu wykonywania muzyki współczesnej na instrumentach historycznych. Kontrast między historycznymi instrumentami i muzyką bardzo współczesną wydaje się być dużym wyzwaniem. Twórczość The Roentgen Connection została doceniona na konkursach w kraju i za granicą. Trzecią członkinią zespołu jest Karin Preslmayr, która specjalizuje się w nowoczesnej grze na viola da gamba.

Tomasz Sikorski (1939-1988) – kompozytor, pianista. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie kompozycję oraz grę na fortepianie. Pracował w Studiu Eksperymentalnym Polskiego Radia, następnie zajmował się pedagogiką. Był stypendystą Rządu Francuskiego i Rządu Stanów Zjednoczonych. Należał do Związku Kompozytorów Polskich, w latach 1973-75 był członkiem jego Zarządu. Pracował w Komisji Repertuarowej Festiwalu Warszawska Jesień. Jako pianista współpracował z zespołem Warsztat Muzyczny (m.in. z Zygmuntem Krauze) i z grupą Ad novum. Tomasz Sikorski był pierwszym przedstawicielem minimalizmu w muzyce polskiej lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku.

 

_________________________

 

4 FOR BECKETT to projekt polegający na zamówieniu i wykonaniu czterech utworów polskich kompozytorów współczesnych: Sławomira Wojciechowskiego, Joanny Woźny, Dominika Karskiego oraz Wojciecha Blecharza, odwołujących się do dzieł Samuela Becketta.

Pierwsza część projektu odbyła się w TR Warszawa w listopadzie 2014 roku.

producenci projektu: Fundacja 4.99, wydawnictwo Bôłt Records oraz TR Warszawa
kurator projektu: Paweł Krzaczkowski 

mecenas koncertu:

 

 

 

 

Projekty muzyczne TR Warszawa 2015 dofinansowane są ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.